Tháp Chàm Poshanư hay tháp Chăm Phố Hài, Po Sah Inư là quần thể tháp nằm trong khu di tích Lầu Ông Hoàng – nơi có câu chuyện tình thi ca nổi tiếng của nhà thơ Hàn Mặc Tử và người con gái tên Mộng Cầm, tọa lạc trên ngọn đồi Bà Nài, phường Phú Hài, cách trung tâm thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận khoảng 7km về hướng Đông Bắc, được xây dựng vào khoảng cuối thế kỷ thứ 8 đầu thế kỷ thứ 9, để thờ thần Shiva - vị thần quyền năng của Ấn Độ giáo được người Ấn và người Chăm rất sùng bái và tôn kính.
Tòa tháp đặt trong không gian thoáng đãng (Ảnh @nhungrossie)
Đến thế kỷ 15, quần thể tháp được xây dựng thêm một số ngồi đền nhỏ với kiến trúc đơn giản hơn để thờ công chúa Poshanư – con của vua Para Chanh – người đã đã dạy nhân dân thời đó cách trồng lúa nước, dệt thổ cẩm, chăn nuôi,...Cũng chính vì thế mà cái tên Poshanư của tháp đã ra đời.
Trong khoảng thời gian từ năm 1992 đến năm 2000, trong công cuộc tu bổ và tôn tạo lại, các nhà khảo cổ học đã phát hiện, ngoài 3 tòa tháp chính thì cụm di tích tháp Poshanư Phan Thiết còn có 1 đền thờ lớn nhưng đã bị chôn vùi sâu dưới lòng đất từ hơn 300 năm nay.
Thu hút rất nhiều du khách đến tham quan (Ảnh @daitrang153)
Với những đường nét nghệ thuật kiến trúc truyền thống tinh tế và độc đáo, lưu giữ rõ nét thời kỳ phát triển hưng thịnh của vương quốc Chăm-pa nên vào năm 1991, nơi này đã được Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.
Tháp Chàm Poshanư – tinh hoa nghệ thuật kiến trúc của người Chăm
Ấn tượng đầu tiên khi nhìn thấy tháp Chàm Poshanư chính là phong cách kiến trúc Hòa Lai độc đáo - một trong những kiểu kiến trúc kinh điển chắt lọc những tinh hoa ấn tượng nhất của người Champa cổ.
Kiến trúc độc đáo (Ảnh @ki_ang_99)
Toàn bộ cụm tháp đều được xây bằng những viên gạch Chăm nung đỏ, ghép chặt vào nhau mà không thấy một mạch vữa – một phong cách đặc trưng của người Chăm mà cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa thể lý giải được vì sao họ lại làm được điều đặc biệt đó.
Bốn mặt tháp được thiết kế theo hình vuông, càng lên cao thì hình dáng của tháp lại càng thu nhỏ dần, cửa ra vào thì được thiết kế hình vòm cuốn với những hoa văn tinh tế được chạm khắc tỉ mỉ trên bề mặt…Dù thời gian đã trôi qua rất lâu, song nó vẫn còn giữ được khá nguyên vẹn và rõ nét các hình ảnh.
Các viên gạch được xếp đặt khéo léo (Ảnh @chang.chengcheng)
Lối kiến trúc đỉnh cao và được xem là biểu tượng của Vương quốc Chăm Pa này không chỉ xuất hiện ở đây mà ta còn có thể bắt gặp ở nhiều công trình nổi tiếng khác như: tháp Chàm Poklong Garai, thánh địa Mỹ Sơn, tháp Po Dam…
Hơn nữa, tòa tháp này còn được thiết kế với 3 tầng, mỗi tầng đều được trang trí bởi những bông hoa và các hình tượng kỳ lạ được chạm khắc dày đặc trên bề mặt gạch. Bên trong tháp thì được thờ bộ phận sinh thực khí Linga - Yoni bằng chất liệu đá xanh nguyên khối – linh vật linh thiêng nhất trong các đền thờ của người theo đạo Hin-đu giáo.
Bạn cũng có thể cùng người dân ở đây dâng lên lễ vật cúng viếng thần linh để cầu may mắn, hạnh phúc, ấm no cho bản thân và gia đình.
Các dịp lễ hội mà bạn nhất định không nên bỏ lỡ: Lễ hội Kate – diễn ra vào ngày 1/7 hàng năm theo lịch Chăm (tức tháng 9 hoặc tháng 10 dương lịch), lễ hội Rija Nưga, Poh Mbăng Yang (tương tự Tết Nguyên đán của người Việt) – tổ chức vào đầu tháng Giêng lịch Chăm, hay lễ cầu mưa, cầu an của người Chăm…
Nếu bạn yêu những nét Champa cổ kính, yêu nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc đỉnh cao của thời kỳ này thì hãy đến ngay tháp Chàm Poshanư để thỏa mãn niềm đam mê ấy đi nào.